Obalamy 7 mitów dotyczących pomp ciepła

Dzięki niezawodnej i dobrze zainstalowanej pompie ciepła rachunki za ogrzewanie w domu znacząco zmaleją i nakłady poniesione na inwestycje szybko się zwrócą. Początkowe koszty inwestycyjne mogą być wyższe o ok. 60% w porównaniu do systemu opartego na samym kotle. Aby zmaksymalizować zalety pompy ciepła i wygospodarować jeszcze więcej oszczędności z codziennych wydatków, zaleca się zastosowanie pompy ciepła wraz z ogrzewaniem podłogowym (gdzie wymagana temperatura wody wynosi od 35-40°C) lub z konwektorem wentylatorowym (temperatura wody musi wynosić od 40-45°C). A ponieważ pompy ciepła są rozwiązaniem ekologicznym, istnieją programy subsydiowane przez państwo, w tym: Prosument oraz programy w urzędach miasta i gmin (w każdym województwie są inne warunki określające dotację).

W przypadku pomp ciepła powietrze/woda (np. Belaria), gdy temperatura zewnętrzna znacząco spada, załącza się grzałka elektryczna, która jest używana na okres niezbędny do dodatkowego grzania. W odniesieniu do tego aspektu, projektant określa punkt biwalentny, w którym pompa ciepła nie będzie obejmować całkowitego wymaganego ogrzewania w budynku. Na przykład, gdy temperatura spada poniżej -5°C (poniżej punktu biwalentnego), a zapotrzebowanie na ciepło w budynku nie może być w pełni zapewnione przez pompę ciepła, gdyż jej moc stopniowo maleje wraz ze spadkiem zewnętrznej temperatury – wtedy aktywuje się dodatkowe ogrzewanie poprzez wbudowaną grzałkę elektryczną.

Pompy ciepła powietrze/woda dzięki najnowszej technologii osiągnęły skuteczne funkcjonowanie w temperaturze nawet do -20°C.

Gruntowe pompy ciepła (Thermalia) wykorzystują wodę głębinową, wodę, która znajduje się głęboko pod powierzchnią, gdzie temperatura jest praktycznie stała przez cały rok, w przeciwieństwie do temperatur zewnętrznych, gdzie występują znaczne wahania. W Polsce temperatura wody gruntowej na głębokości większej niż 6m ma w zasadzie stałą temperaturę, która wynosi ok. 10°C, niezależnie czy jest zima, czy lato (można się liczyć ze zmianami w przedziale 7-12°C).

W przypadku tego mitu, termin „pompa ciepła” nie koniecznie stanowi idealny wybór dla nazwy. Pompy ciepła Hoval posiadają funkcję chłodzenia poprzez odwrócenie cyklu, stanowią kompletny zespół z możliwością przełączania z ogrzewania na chłodzenie. Chłodzenie odbywa się za pomocą konwektorów wentylatorowych i jest zalecane. Przewody połączeniowe dla konwektorów wentylatorowych muszą posiadać izolację odporną na kondensację, a ponadto, kondensat musi zostać odprowadzony. Temperatura wody przyczynia się więc do wymiany ciepła pomiędzy czynnikiem chłodniczym i wodą, zarówno podczas ogrzewania jak i chłodzenia, co prowadzi do osiągania najlepszych wskaźników COP. Im wyższa temperatura wody, tym wyższa wartość COP przy ogrzewaniu, ale wpływa również na wydajność chłodzenia.

Początkowo wiele lat temu pompy ciepła ze starą technologią sprężarki miały wyższy poziom hałasu o 76 dB dla jednostki zewnętrznej. Poziom mocy akustycznej jednostki zewnętrznej (w naszym przypadku pompy ciepła Belaria) podczas ogrzewania wynosi 54-57 dB, w zależności od wielkości pompy. Ciśnienie akustyczne wynosi od 35-38 dB przy 5m oraz od 29-32 dB przy 10m, jeśli jednostka zewnętrzna znajduje się w przedniej części budynku. Wartości te są zmniejszone o 3 dB, pod warunkiem, że jednostka zewnętrzna jest samowystarczalna. Przy montażu narożnym wartości ciśnienia akustycznego wzrastają o 3 dB. Źródłami hałasu są wentylatory i sprężarki (w ostatnich latach nastąpiły znaczące zmiany w technologii sprężarek, a poziom hałasu znacząco zmalał, zwłaszcza w przypadku sprężarek typu scroll, w porównaniu do tłokowych, które były używane na początku). Różnica pomiędzy całkowitą mocą dźwiękową (dźwięk urządzenia), a percepcją ciśnienia akustycznego, czyli hałasem, którego doświadczamy, zależy od szeregu czynników m.in: warunków instalacji, izolacji akustycznej itp.

Dla łatwiejszego porównania z innymi powszechnymi źródłami hałasu przedstawiamy następujące poziomy natężenia dźwięku:
0 dB: cisza (próg słyszenia), laboratorium akustyczne
10 dB: szelest liści przy łagodnym wietrze
20 dB: szept
30 dB: bardzo spokojna ulica bez ruchu
40 dB: szmery w domu
50 dB: szum w biurach
60 dB: odkurzacz
70 dB: wnętrze głośnej restauracji, darcie papieru, wnętrze samochodu

Pompy ciepła mogą być doskonałym rozwiązaniem przy termo-modernizacji istniejących budynków. Najważniejszym aspektem jest wybranie typu i pojemności pompy. Należy wziąć pod uwagę następujące kwestie: urządzenia rozprowadzające ciepło, temperaturę roboczą, izolację budynku oraz dostępność odpowiedniego źródła ciepła dla pompy ciepła. Pompy ciepła powietrze/woda są bardzo podobne do klimatyzatora, posiadającego jednostkę zewnętrzną i jednostkę wewnętrzną z linią czynnika chłodniczego połączoną dwiema miedzianymi rurkami. Jednostka wewnętrzna jest następnie połączona z istniejącą instalacją cieplną. Pompy ciepła powietrze/woda są zalecane w mieszkaniach, a pompy gruntowe nadają się do nowych konstrukcji, ponieważ wymagają wymiany wiertła. Innym zaleceniem jest to, że w przypadku starych konstrukcji konieczne jest dokonanie oceny strat termicznych, które mogą wynikać z wadliwej izolacji lub nieszczelnych okien i mogą mieć pośredni wpływ na sprawność pomp ciepła.

Zdjęcie 2: Przegląd systemu instalacji łączonej (zewnętrznej i wewnętrznej jednostki powietrznej pompy ciepła).

Gruntowe pompy ciepła zajmują mniej więcej taką samą powierzchnię jak gazowy kocioł kondensacyjny. W obu przypadkach dla źródła ciepła o mocy do 30 kW z zamkniętą komorą spalania i doprowadzaniem powietrza z zewnątrz wymagana jest kotłownia o kubaturze (minimum 6,5 m³). Powietrzna pompa ciepła firmy Hoval (Belaria SRM 4-16) posiada jednostkę zewnętrzną o wymiarach 80x73 cm i jednostkę wewnętrzną o wymiarach 81x38 cm.

Pompy ciepła są urządzeniami o bardzo niskim wskaźniku awaryjności. Jednak trzeba pamiętać, że zawierają mechaniczne podzespoły, które podlegają eksploatacji. Coroczne kontrole pompy ciepła najlepiej wykonywane przed sezonem grzewczym, a więc w miesiącach sierpień/wrzesień pozwalają m.in. kontrolować stopień ich zużycia oraz sprawdzać pozostałe elementy, które mają wpływ na wydajność oraz na pracę urządzenia.

Wniosek jest jeden – pompy ciepła wymagają takiej samej ilości przeglądów jak kotły. Raz w roku przed sezonem grzewczym.